Blog Archives
NAGRODZONA REAKCJA
Tak więc nagrodzona reakcja pobudza uwagę, tj. podnosi poziom aktywności organizmu, w związku z czym zostaje włączona w dynamiczne napięcie zadaniowe (dynamie task tension). Takie włączanie nagrodzonych czy wybranych reakcji w pewien system dynamicznych napięć zadaniowych (plan, j zainteresowanie itp.) lub też samo wzbudzenie poziomu aktywności (uwaga) organizmu przez nagrodę lub inny znaczący sygnał stanowi proces, dzięki któremu zachodzi lepsze uczenie się tych reakcji.Nuttin w następujący sposób pisze na temat „uczenia się i motywacji” w ogóle (s. 128):„Naszym zdaniem, procesy psychiczne, ułatwiające nabywanie i prze- i chowywanie albo oczekiwań poznawczych, albo umiejętności behawioralnych, mają w istocie motywacyjny charakter. Orientacja motywacyjna osoby jest odpowiedzialna* nie tylko za fakt, iż w selektywny sposób spostrzega ona i nabywa niektóre sekwencje SiRiS2, ale także za lepsze przechowanie tych oczekiwań i umiejętności, które mają znaczenie dla programów i zadań, realizowanych przez podmiot”.Na temat „uczenia się przez kanalizowanie” Nuttin pisze (s. , 131):„W kategoriach niniejszej teorii uczenia się, jednostki bodziec-reakcja mogą być utrzymane czy przechowane w pamięci dzięki temu, że zostają zintegrowane w system dynamiczny w wyniku procesu kanalizo- wania. Kanalizowanie jest mechanizmem całkiem prymitywnym, za pomocą którego pewien specyficzny wzorzec zachowania zostaje zintegrowany z motywacyjnym stanem organizmu; reakcja behawioralna jest pojmowana jako „kanał”, przez który znajduje ujście niejasna potrzeba interakcji z pewnym obiektem środowiskowym.
W WYNIKU DZIAŁAŃ
Nuttin pisze nieco wyraźniej na temat swoich twierdzeń metodologicznych, przedstawiając argumenty za przeprowadzaniem eksperymentów z ludźmi, a nie ze zwierzętami. Teorię Nuttina możemy podsumować w następujący sposób:Organizm ludzki (osobowość) oraz środowisko (świat) tworzą razem jedną jednostkę funkcjonalną. Ogólne typy interakcji, „wymagane” dla prawidłowego funkcjonowania organizmu (lub osobowości), są to potrzeby wrodzone. Potrzeby te, na poziomie behawioralnym, Nuttin uważa za wymagania dotyczące określonych wzorów relacji behawioralnych ze środowiskiem fizycznym i społecznym (relacyjna teoria potrzeb). W wyniku działania funkcji poznawczych potrzeby te rozwijają się w dynamiczne struktury celów i środków (plany, projekty i zadania), które inicjują i ukierunkowują skoordynowane serie czynności behawioralnych. Uczenie się dokonuje się albo automatycznie przez sam fakt, że potrzeby znajdują swoje ujście (nagrody) w wyniku konkretnych, behawioralnych kontaktów z przedmiotami, co ukierunkowuje te potrzeby na określone sposoby zachowania (uczenie się przez kanalizowanie — canalization learning), albo też w wyniku procesu o charakterze bardziej poznawczym, dzięki któremu reakcje behawioralne są rozpoznawane (na przykład na podstawie ich wyniku lub nagrody) jako interesujące i użyteczne dla dalszego realizowania behawioralnego planu czy zadania.
TEORIA NUTTNA
Psycholog belgijski Joseph R. Nuttin przez wiele lat zajmował się motywacją, opublikował też wiele artykułów i książek na temat uczenia się, motywacji i osobowości. Do analizy wybraliśmy książkę Reward and Punishment in Humań Learning (1968). Może ona być potraktowana jako podsumowanie teoretycznej i eksperymentalnej pracy Nuttina aż do 1968 r. Następująca krótka analiza jest oparta na wstępnym, nie publikowanym opracowaniu, dokonanym przez Gorma Uhrenholdta, jednego z moich magistrantów.Nuttin nie pisze wyraźnie o swoich założeniach filozoficznych, z problemem psychoficznym włącznie. Wypowiada się jednak w sposób jednoznaczny na temat swojej filozofii człowieka. Stwierdza on (s. 9):„Najbardziej uderzającym aspektem zachowania ludzi jest jego konstruktywny charakter — jego zdolność do zmian w reakcji na nowe sytuacje oraz wskutek sformułowania nowych celów. Próba zrozumienia tej konstruktywnej właściwości zachowania się przez badanie procesu tworzenia się nawyku wydaje się całkiem niewłaściwa”.Z cytatu tego wynika, iż jego koncepcja człowieka jest humanistyczna, zbliżona do koncepcji tak zwanych „psychologów humanistycznych”. Należy tu jednak zwrócić uwagę, że Nuttin rozwinął swoją filozofię humanistyczną zanim powstała ta szkoła (1960). Twierdzenia metateoretyczne w książce Nuttina nie są sformułowane obszernie, uważa on ją bowiem za pracę eksperymentalną. Nie ma jednak negatywnej postawy wobec teorii. Swoją teorię uważa za czynnik nadający ogólny kierunek pracy eksperymentalnej. W związku z tym pisze (s. 144):„Należy rozumieć te poglądy teoretyczne jako osnowę, na której mogą i powinny powstawać bardziej konkretne hipotezy dotyczące zachowania się ludzi”.
Loading ...
